Identiteitsbewijs bij koop, huur of verkoop

Online bestelling ophalen

Haalt u een online bestelling op bij een winkel of ophaalpunt? Dan mag de medewerker geen kopie maken van uw paspoort of identiteitskaart.

Wil de medewerker controleren of u daadwerkelijk de persoon bent die het product heeft gekocht? Dan kan de medewerker u om het aankoopbewijs vragen, zoals de e-mail met de bevestiging van de bestelling.

Ook mag de medewerker u eventueel vragen uw identiteitsbewijs te laten zien. Daarbij mag de medewerker het documentnummer en type van uw identiteitsbewijs registreren.

Abonnement mobiele telefoon aanvragen

Vraagt u een abonnement voor een mobiele telefoon aan? Dan mag de telecomaanbieder een kopie van uw identiteitsbewijs maken. Hierbij moeten in ieder geval uw burgerservicenummer (BSN) en uw pasfoto zijn afgeschermd.

Een (afgeschermde) kopie van het identiteitsbewijs is bedoeld om achteraf te kunnen bewijzen wie het telefoonabonnement heeft afgesloten en om identiteitsfraude tegen te gaan.

Auto huren of proefrit maken

Huurt u een auto? Of maakt u een proefrit? Dan mag de autoverhuurder of autoverkoper onder de volgende voorwaarden een kopie van uw paspoort of identiteitskaart maken:

• Een kopie maken is noodzakelijk voor het doel. Het doel voor auto(verhuur)bedrijven is de mogelijkheid om aangifte te doen bij het vermoeden van diefstal van hun auto.
• De autoverhuurder of -verkoper schermt in ieder geval uw BSN en uw pasfoto af bij het maken van een kopie.
• De autoverhuurder of -verkoper beveiligt de gemaakte kopieën goed.
• De autoverhuurder of -verkoper geeft de gemaakte kopie aan u terug of vernietigt de kopie zodra u de auto veilig terugbrengt.

Bestrijding voertuigencriminaliteit

Om voertuigencriminaliteit tegen te gaan, hebben BOVAG, de stichting Aanpak voertuigcriminaliteit en het Openbaar Ministerie afspraken gemaakt. Een van die afspraken is dat autoverhuurders en autoverkopers een afgeschermde kopie mogen maken van iemands identiteitsbewijs. Zij moeten zich daarbij wel houden aan eerdergenoemde voorwaarden.

Spullen verkopen aan handelaar

Verkoopt u een fiets, mobiele telefoon, goud of koper aan een handelaar? Dan mag de handelaar geen kopie van uw paspoort of identiteitskaart maken. De handelaar is wel verplicht een aantal gegevens van u te noteren in het opkopersregister. Soms moet de handelaar ook enkele gegevens van uw identiteitsbewijs overnemen in het opkopersregister.

Opkopersregister

Handelaren in bepaalde goederen, zoals fietsen of sieraden, moeten een opkopersregister bijhouden. Hierin noteren zij gegevens over de spullen die zij opkopen en de verkopers daarvan. In het opkopersregister noteert de handelaar de volgende gegevens van u:

• een omschrijving van de goederen;
• de datum van aankoop;
• de koopprijs;
• uw naam en adres.

Legitimatieplicht koperhandel

Krijgt u contant betaald voor koper, koperkabel of koperlegeringen? Dan geldt de legitimatieplicht koperhandel. Dit houdt in dat u een geldig identiteitsbewijs moet laten zien. De handelaar noteert vervolgens:

• het documentnummer van uw identiteitsbewijs;
• het soort identiteitsbewijs;
• bij een buitenlands identiteitsbewijs: het land van herkomst.

Huis kopen of huren

Wilt u een huis kopen, dan is uw verkoopmakelaar wettelijk verplicht om uw identiteit vast te stellen. Dat staat in de Wet ter voorkoming van witwassen en financieren van terrorisme (Wwft). Uw verkoopmakelaar moet een kopie van uw identiteitsbewijs maken om te bewijzen dat aan deze plicht is voldaan.

Uw BSN mag u afschermen op de kopie, want die heeft de verkoopmakelaar niet nodig om uw identiteit vast te stellen. Levert u zelf een digitale kopie aan, dan kunt u hiervoor de KopieID app van de Rijksoverheid gebruiken. Op een papieren kopie kunt u ook zelf uw BSN onleesbaar maken.

Huis huren

Wilt u een huis huren via een verhuurmakelaar, die bemiddelt tussen u en de verhuurder van een woning? Dan mag de verhuurmakelaar een kopie maken van uw paspoort of identiteitskaart. De verhuurmakelaar heeft namelijk een zorgplicht tegenover deze verhuurder.

Dat houdt in dat uw verhuurmakelaar moet beoordelen of u, als mogelijke huurder, alle verplichtingen uit de huurovereenkomst kunt nakomen. Daarom moet de verhuurmakelaar uw identiteit controleren.

Uw verhuurmakelaar moet een kopie van uw identiteitsbewijs maken om te bewijzen dat aan dit onderdeel van de zorgplicht is voldaan.

Uw BSN mag u afschermen op de kopie, want die heeft de verhuurmakelaar niet nodig om uw identiteit vast te stellen.  Levert u zelf een digitale kopie aan, dan kunt u hiervoor de KopieID app van de Rijksoverheid gebruiken. Op een papieren kopie kunt u ook zelf uw BSN onleesbaar maken.

Alcohol, games of films kopen

U moet 18 jaar of ouder zijn of alcohol te mogen kopen. Ook zijn er games en films waarvoor een minimumleeftijd geldt. Dit betekent dat u oud genoeg moet zijn als u:

• alcohol wilt kopen in een winkel;
• alcohol wilt bestellen in een café;
• zo’n game of film wilt kopen;
• zo’n film in de bioscoop wilt zien.

Twijfelt een medewerker van een winkel, café of bioscoop of u oud genoeg bent? Dan mag de medewerker u vragen om uw paspoort of identiteitskaart te laten zien. De medewerker mag in dat geval geen gegevens van uw identiteitsbewijs overnemen. En ook geen kopie maken van uw identiteitsbewijs.

Bent u duidelijk ouder of jonger dan de minimumleeftijd? Dan hoeft de medewerker uw identiteitsbewijs niet te controleren.