Gebruik van passagiersgegevens

Doelen van gebruik van passagiersgegevens

Organisaties zoals de Koninklijke Marechaussee gebruiken passagiersgegevens voor grenscontroles. En de douane om de bagage van reizigers te controleren. 

Passagiersgegevens voor opsporing

Passagiersgegevens worden ook steeds vaker opgevraagd door binnenlandse en buitenlandse opsporingsdiensten, waaronder de politie. Zij gebruiken de gegevens om zware misdaad en terrorisme tegen te gaan.  

Tot nu toe kunnen opsporingsdiensten alleen gegevens van luchtvaartmaatschappijen opvragen. Dat kan met gegevens van trein- en busreizigers op het moment niet. 

De opsporingsdiensten mogen alleen gegevens bekijken na toestemming van een rechter of een andere onafhankelijke bestuurlijke organisatie.

Soorten passagiersgegevens

Er zijn 2 soorten passagiersgegevens: 

• Passenger Name Records (PNR-gegevens);
• Advance Passenger Information (API-gegevens). 

Gebruik PNR en API is wettelijk geregeld

Het verzamelen en gebruiken van PNR- en API-gegevens is geregeld in Europese richtlijnen. Die richtlijnen zijn in Nederland uitgewerkt in de Wet gebruik van passagiersgegevens voor de bestrijding van terroristische en ernstige misdrijven(PNR-wet). Daarnaast moeten die verwerkingen voldoen aan de AVG en de Wet politiegegevens (Wpg). 

Nieuwe wetgeving voor API

Er komt nieuwe wetgeving aan voor API-gegevens, maar daarover is binnen Europa nog niet definitief besloten. De huidige API-richtlijn wordt dan vervangen door 2 API-verordeningen: 

• een verordening voor grensbewaking;
• een verordening voor rechtshandhaving.

Acties AP bij PNR-wet

De Autoriteit Persoonsgegevens (AP) heeft advies gegeven over de PNR-wet. Daarnaast heeft de AP de Nederlandse overheid opgeroepen om te stoppen met meer PNR-gegevens te verzamelen dan strikt noodzakelijk. Het ministerie van Justitie en Veiligheid heeft hierop maatregelen genomen, waaronder:

• bij minder vluchten binnen de EU PNR-gegevens verzamelen;
• PNR-gegevens nog maar 3 jaar bewaren in plaats van 5 jaar. 

De AP vindt deze maatregelen nog niet genoeg. Daarom blijft de AP er actief op toezien dat de verzameling van PNR-gegevens beperkt blijft tot het strikt noodzakelijke.