Wet gegevensverwerking door samenwerkingsverbanden

Aanleiding WGS

Bij de bestrijding van ondermijnende criminaliteit werken diverse publieke en soms ook private partijen samen en delen zij persoonsgegevens. Daarbij moeten zij zich aan de eisen uit de privacywetgeving houden. Dat is echter binnen zo’n samenwerkingsverband niet altijd eenvoudig. Daarom is er nu een speciale wet aangenomen om het delen van persoonsgegevens in deze situatie te regelen.

Inwerkingtreding WGS

Op 28 juni 2024 is de WGS gepubliceerd in het Staatsblad. Het streven is dat de WGS per 1 januari 2025 in werking kan treden.

Wettelijke verankering

In de WGS zijn 4 specifieke en al bestaande samenwerkingsverbanden wettelijk verankerd. Dat zijn:

• het Financieel Expertisecentrum (FEC);
• de Infobox Crimineel en Onverklaarbaar Vermogen (iCOV);
• de Regionale Informatie en Expertisecentra (RIEC’s);
• de Zorg- en Veiligheidshuizen.

Advies AP over WGS

De WGS geeft overheidsorganisaties én private partijen ruime bevoegdheden om persoonsgegevens met elkaar te delen. De Autoriteit Persoonsgegevens (AP) is van mening dat dit grote ongewenste gevolgen heeft voor de mensen van wie de gegevens worden gedeeld.

Daarom heeft de AP een aantal keer kritisch geadviseerd over het voorstel voor de WGS. En de Eerste Kamer opgeroepen om de WGS in de voorgestelde vorm niet aan te nemen. Hoewel de AP het belang van het bestrijden van ondermijnende criminaliteit onderschrijft, gaat dit voorstel te ver.

Advies AP over BGS

Er is een uitwerking op de WGS gekomen, het Besluit gegevensverwerking door samenwerkingsverbanden (BGS). Dit voorstel heeft de AP ook beoordeeld. 

In het BGS is onder meer geregeld dat er sprake moet zijn van duidelijke en objectieve aanwijzingen voor mogelijke criminaliteit. Verder wordt de mogelijkheid om zonder instemming van het parlement nieuwe samenwerkingsverbanden aan te wijzen, geschrapt uit de WGS. 

Met het BGS en na opeenvolgende versies van het wetsvoorstel, is het geheel sterk verbeterd, oordeelt de AP. Maar een belangrijke waarborg mist nog: voorafgaande toetsing door de rechter. Lees verder: Voor aanvaardbare WGS ontbreekt belangrijke waarborg.