Gemeenten

Gemeenten verzamelen en gebruiken veel persoonsgegevens om hun taken uit te voeren. De gemeente zorgt er bijvoorbeeld voor dat mensen die dat nodig hebben ondersteuning krijgen, zoals een rolstoel of huishoudelijke hulp. Hiervoor heeft de gemeente gegevens van deze personen nodig. 

Op deze pagina

  1. Algemene informatie

Vaak zijn inwoners ook verplicht om hun persoonsgegevens aan de gemeente te verstrekken. Daarom moet iedereen erop kunnen vertrouwen dat gemeenten zorgvuldig met deze gegevens omgaan.

Wetgeving voor gemeenten

Er is verschillende wet- en regelgeving die bepaalt hoe gemeenten persoonsgegevens mogen gebruiken. Bijvoorbeeld de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo), de Jeugdwet en de Wet gemeentelijke schuldhulpverlening (Wgs).

Daarnaast moeten gemeenten zich houden aan de privacywetgeving:

De Autoriteit Persoonsgegevens houdt toezicht op de verwerking van persoonsgegevens door gemeenten.

Snelle antwoorden

Mag de overheid mij om toestemming vragen om mijn gegevens te delen?

Nee, meestal mag de overheid dat niet. De overheid is bijvoorbeeld uw gemeente of het UWV. Als een organisatie u om toestemming vraagt, moet u ook ‘nee’ kunnen zeggen. En dat kan lastig zijn bij de overheid. Want vaak heeft u iets nodig van de overheid. Bijvoorbeeld een voorziening, zoals een traplift. Of een uitkering. U bent dus afhankelijk van de overheid.

Meestal is het ook niet nodig dat de overheid u om toestemming vraagt om uw gegevens te gebruiken of delen. Omdat vaak al in een wet staat dat de overheid dat mag.

Soms staat er niks in een wet. Maar wil een organisatie van de overheid toch uw gegevens delen. Omdat blijkt dat u hulp nodig heeft. De organisatie wil dan uw gegevens doorgeven aan andere organisaties, waar u die hulp kunt krijgen. Organisaties die u zelf niet goed weet te vinden.

Dan kan het zijn toegestaan. De organisatie moet u dan wel goed uitleggen:

  • welke gegevens van u de organisatie deelt;
  • waarom dat is (voor welk doel);
  • hoe dat in zijn werk gaat.

U moet ook even de tijd krijgen om te beslissen of u hiervoor toestemming geeft. En u mag natuurlijk altijd weigeren.

Wilt u meer weten? Lees dan Toestemming bij de overheid.

Wat mag de gemeente aan mij vragen als ik kwijtschelding van gemeentebelasting wil?

Vraagt u bij uw gemeente om kwijtschelding van de gemeentelijke belastingen? Dan moet uw gemeente beoordelen of u daadwerkelijk voor kwijtschelding in aanmerking komt. Hierbij kijkt de gemeente onder meer naar het saldo van uw bankrekening(en), uw inkomen en de hoogte van uw huur of hypotheek.

Landelijke regels kwijtschelding

Uw gemeente moet bij het vaststellen van kwijtschelding landelijke regels toepassen. Eerst kijkt de gemeente naar uw vermogen. Is uw vermogen niet genoeg om de gemeentelijke belastingen te betalen? Dan rekent de gemeente uit wat u kunt betalen. Dat is uw inkomen verminderd met bepaalde uitgaven die in de landelijke regels zijn aangegeven.

Meer weten? Lees Wanneer kom ik in aanmerking voor kwijtschelding van gemeentelijke belastingen? op de website van de Rijksoverheid.

Mag de gemeente zowel naar mijn afvalpas als mijn identiteitsbewijs vragen als ik naar de milieustraat ga?

Ja, dat mag. Aan uw afvalpas kan de gemeente zien of u gebruik mag maken van de milieustraat. Uw identiteitsbewijs is nodig om te controleren of de afvalpas daadwerkelijk van u is.

Afvalpas

Het doel van de afvalpas is om ‘afvaltoerisme’ van inwoners uit omliggende gemeenten tegen te gaan. De pas geeft u het recht om gratis gebruik te maken van de milieustraat (ook wel gemeentewerf of milieupark genoemd). Maar alleen uw afvalpas is niet genoeg voor de gemeente om te kunnen vaststellen of u dit recht daadwerkelijk heeft.

Identiteitsbewijs

De afvalpas vermeldt uw persoonsgegevens, zoals uw naam, adres, postcode en woonplaats. Maar de afvalpas is geen geldig identiteitsbewijs. Daarom mag de gemeente u daarnaast vragen naar uw identiteitsbewijs, zoals uw paspoort of identiteitskaart. Zo kan de gemeente controleren of u degene bent die u zegt te zijn.

Mag de gemeente mijn persoonsgegevens op internet plaatsen?

Soms zijn gemeenten wettelijk verplicht informatie openbaar te maken. Maar steeds vaker maken zij ook uit zichzelf informatie openbaar, bijvoorbeeld op hun website.

Bevat die informatie uw persoonsgegevens? Dan moet de gemeente vóór publicatie het belang van openbare informatie afwegen tegen uw recht op privacy. Ook mag de gemeente niet onnodig uw persoonsgegevens op internet plaatsen.

Welke gegevens van mij mag de gemeente gebruiken voor de verkiezingen?

De Autoriteit Persoonsgegevens kan hierover niet oordelen. Het gaat om persoonsgegevens die nodig zijn om de Kieswet uit te voeren. De Algemene verordening gegevensbescherming (AVG) is dan niet van toepassing. U leest meer over de verkiezingen en de Kieswet op de website van de Kiesraad.

Ben ik als hotel verplicht om het nachtregister te verstrekken aan de burgemeester?

Ja. Als hotel, bed & breakfast of andere logiesverstrekker bent u verplicht om het nachtregister aan de gemeente te verstrekken. U moet het nachtregister aan de burgemeester of een aangewezen ambtenaar laten zien als dat wordt gevraagd.

Burgemeesters mogen dus de gegevens opvragen van de hoofdboekers van de accommodaties in hun gemeente. Dat volgt uit artikel 438 van het Wetboek van Strafrecht.

Mag de gemeente mij als hotel verplichten meer gegevens te verwerken in het nachtregister dan wettelijk verplicht?

Nee, dat mag de gemeente niet. Als hotel, bed & breakfast of andere logiesverstrekker bent u wel wettelijk verplicht om een nachtregister bij te houden. En om het nachtregister te verstrekken aan de burgemeester (of een aangewezen ambtenaar), als die dat vraagt.

In het nachtregister moet u een aantal persoonsgegevens registreren van de hoofdboeker. Dat staat in artikel 438 van het Wetboek van Strafrecht.

Gegevens in nachtregister

Van de hoofdboeker noteert u:

  • naam;
  • woonplaats;
  • type identiteitsbewijs;
  • dag van aankomst en dag van vertrek.

Let op: deze verplichting geldt niet voor meereizende gasten.

Bovenmatig en niet noodzakelijk

Vraagt de gemeente om meer gegevens? Dan is dat bovenmatig. En de verstrekking van die gegevens is niet noodzakelijk voor het doel waarvoor u de gegevens vastlegt. U hoeft dus geen gehoor te geven aan het verzoek van de gemeente.

Kan ik mijn gegevens bij een organisatie inzien, laten verbeteren of laten verwijderen?

Ja, dat kan. Als een organisatie uw persoonsgegevens gebruikt, heeft u een aantal rechten. Zo houdt u grip op uw gegevens. Dit zijn de belangrijkste privacyrechten:

Wilt u weten welke rechten u nog meer heeft? Kijk dan bij Privacyrechten AVG.

Wat kan ik doen als ik een vraag of klacht heb over het gebruik van mijn persoonsgegevens?

Ga met uw vragen of klachten altijd eerst naar de organisatie die uw persoonsgegevens gebruikt. Heeft u een klacht en komt u er samen met de organisatie niet uit? Dan kunt u een klacht indienen bij de Autoriteit Persoonsgegevens.

Gerelateerde thema's en onderwerpen

Identificatie

Burgerservicenummer (BSN)

Welke organisaties mogen het burgerservicenummer (BSN) gebruiken?
Ga naar onderwerp
Internet & slimme apparaten

Smart cities

Gemeenten zoeken steeds vaker naar manieren voor het meten en verbeteren van oplossingen voor mobiliteit, energie, veiligheid en huisvesting.
Ga naar de informatiepagina
Overheid

Basisregistratie Personen (BRP)

Alle gemeenten in Nederland houden in de BRP persoonsgegevens bij van hun inwoners.
Ga naar onderwerp