Deepfakes

Een deepfake maken en delen

Maakt u een deepfake en deelt u deze alleen met een beperkte kring mensen, zoals uw familieleden, vrienden of de persoon in de deepfake? Dan is de Algemene verordening gegevensbescherming (AVG) niet van toepassing en mag u de deepfake maken en delen. U heeft dan ook geen toestemming nodig. Maar let op: voor deze uitzondering in de AVG gelden strikte voorwaarden.

Wilt u de deepfake delen met mensen buiten deze persoonlijke kring? Dan moet u zich houden aan de regels in de AVG. U moet dan bijvoorbeeld een grondslag hebben. En u moet altijd vermelden dat het om een deepfake gaat. Bijvoorbeeld door te verwijzen naar het originele beeldmateriaal.

Let op: naast de AVG kunnen nog andere wetten en regels van toepassing zijn. Denk bijvoorbeeld aan het portretrecht van degene die in de deepfake te zien is. Ook mag u geen deepfakes verspreiden die de afgebeelde persoon schaden.

Een deepfake laten verwijderen

Is uw gezicht of lichaam herkenbaar in een deepfake te zien? Dan verwerkt de maker van de deepfake uw persoonsgegevens. De maker van een deepfake moet zich houden aan de regels in de AVG. Tenzij de deepfake alleen in persoonlijke kring wordt gedeeld. Dan is de AVG niet van toepassing.

Bent u zonder uw toestemming in een deepfake te zien? En wordt de deepfake breed of openbaar gedeeld? Dan kunt u een aantal dingen doen.

De maker vragen de deepfake te verwijderen

U heeft het recht om uw gegevens te laten verwijderen. Dat betekent dat u de maker kunt vragen om de deepfake te verwijderen. U kunt hiervoor de voorbeeldbrief verwijderen persoonsgegevens van de AP gebruiken.

In de meeste gevallen zal de maker verplicht zijn om de deepfake te verwijderen als u dit vraagt. Het gaat bij deepfakes namelijk om een vorm van nepbeelden, die we kunnen zien als onjuiste persoonsgegevens. Dat gaat in tegen de AVG. Bovendien zal uw belang waarschijnlijk zwaarder wegen dan het belang van de maker van de deepfake.

Een platform vragen de deepfake te verwijderen

Weet u niet wie de deepfake heeft gemaakt, maar komt u de deepfake wel tegen op internet? Dan kunt u aan het platform waarop de deepfake staat vragen om de deepfake te verwijderen.

U kunt daarbij aangeven dat u wilt dat het platform uw verzoek aan andere websites en zoekmachines doorgeeft, zodat ook daar de deepfake wordt verwijderd.

Een klacht indienen

Krijg u geen reactie van de maker of het platform? Of weigert de maker of het platform uw verzoek? Dan kunt u een klacht indienen bij de AP.

Naar de rechter stappen

Heeft u schade opgelopen door de deepfake? Dan kunt u ook proberen om de maker van de deepfake aansprakelijk te stellen. Daarvoor gaat u naar de rechter.

Seksuele deepfake zonder toestemming

Het is verboden om zonder toestemming seksuele afbeeldingen van iemand te maken en delen. Ook volgens de AVG. U kunt hiertegen een aantal stappen ondernemen.

Ten eerste kunt u aangifte doen bij de politie. Dit kan ook als u niet weet wie de beelden heeft gemaakt.

Ook heeft u op grond van de AVG het recht om de maker van de deepfake of het platform waar de deepfake gedeeld is te vragen om de deepfake te verwijderen, zoals hierboven beschreven. Zij moeten meewerken aan uw verzoek, omdat het gaat om een illegale afbeelding.

Mocht een platform niet meewerken, dan kunt u bij de AP een klacht indienen over het platform. Ook kunt u een procedure bij de rechter starten tegen de maker van de deepfake of tegen het platform, om medewerking te eisen. In sommige gevallen is het dan ook mogelijk om een spoedprocedure (kort geding) te starten.

Deepfakes van bekende personen

Voor een bekende Nederlander (BN’er) gelden dezelfde regels als voor een niet-bekende Nederlander.

Wel zijn bekende personen vaker onderdeel van het maatschappelijk debat. Als zij naar de rechter stappen, zal die daarom een afweging maken tussen het belang van de bekende persoon en het belang van de maker van de deepfake (waaronder vrijheid van meningsuiting, zoals satire).