Jouw privacy (voor jongeren)

Bedrijven kunnen bijna altijd zien wat jij op internet doet. Ze volgen je via apps, games en websites. Zo ontstaat een persoonlijk profiel van jou. Hierin staat wie jij bent en wat je voorkeuren en interesses zijn.

Bedrijven maken dit persoonlijk profiel door verschillende gegevens over jou te combineren. Bijvoorbeeld jouw zoekwoorden, je berichten op social media, de filmpjes die je kijkt, de vloggers die je volgt en de apps die je downloadt.

Gevolgen persoonlijk profiel

Op internet zie je informatie die is afgestemd op jouw eigen profiel. Dat geldt voor advertenties, maar ook voor je zoekresultaten.

Jouw profiel is dus heel gewild bij adverteerders. Want hoe beter hun advertenties passen bij jouw interesses, hoe groter de kans dat jij iets van hen koopt.

Zoek je iets op internet? Dan krijg je niet alle informatie te zien die er te vinden is over een onderwerp, maar een selectie daarvan. De zoekmachine denkt namelijk te weten wat jij wel en niet nodig hebt.

Voordelen en nadelen

Alles wat jij op internet doet, beïnvloedt dus de informatie die je krijgt. Dit heeft zowel voordelen als nadelen. Het is goed om je hiervan bewust te zijn.

Voordeel: door je persoonlijk profiel krijg je te zien wat interessant is voor jou. Bijvoorbeeld filmpjes en apps die je anders misschien niet had gevonden.

Nadeel: alles wat je ziet is afgestemd op wat je al eerder hebt gezien. Hierdoor krijg je bijvoorbeeld niet de kans om nieuwe dingen te ontdekken, andere verhalen en meningen te horen en een kritische houding te ontwikkelen. Je wereld wordt op deze manier steeds kleiner.

Vaak moet je gegevens afgeven om een app of game goed te laten werken. Je gaat ervan uit dat er goed met die gegevens wordt omgegaan. Toch spelen veel bedrijven vals en verzamelen ze stiekem meer dan ze eigenlijk nodig hebben. Door de app dan te gebruiken, geef je dus meer gegevens weg dan je misschien wilt.

Meestal hebben apps en games wel een reden om de informatie te verzamelen. Het is alleen de vraag of deze extra functies reden genoeg zijn om je privacy voor op te geven.

Wil je niet meer gegevens afstaan dan nodig is? Let dan hierop:

• Wees kritisch en kijk bij het downloaden van een app goed naar de toestemmingen die de app wil. Een zaklamp-app heeft bijvoorbeeld niet je contactgegevens of locatie nodig.
• Weet dat je bij elke app de toegang tot bepaalde gegevens uit kunt zetten, ook als je de app al hebt geïnstalleerd. Kijk hiervoor in de instellingen van je telefoon.
• Zorg ervoor dat alle apparatuur die je gebruikt up-to-date is.
• Klik niet zomaar op ‘accepteren’, kijk goed wat je precies accepteert. Doe dit zowel bij cookies als bij voorwaarden van apps.
• Hou in de gaten of je online profielen openbaar zijn. Kan iedereen alles zien of alleen jouw bekenden?
• Installeer apps vanuit betrouwbare bronnen, zoals de Google Playstore en de Apple app-store.
• Twijfel je, downloadt de app dan liever niet.

Sinds 2018 hebben we in Nederland een nieuwe privacywet. Net als in de andere landen van de Europese Unie. Die wet heet de Algemene verordening gegevensbescherming (AVG). De AVG beschermt jou als bedrijven je persoonsgegevens verzamelen en gebruiken.

Jouw rechten

In de AVG staat dat je bepaalde rechten hebt. Zoals het recht op informatie. Dat betekent dat bedrijven je moeten vertellen dat ze jouw persoonsgegevens gebruiken en waarom.

Zo weet jij wat er met je gegevens gebeurt als je bijvoorbeeld een app downloadt. En kun je zelf beslissen of je dat wel wilt.

Plichten voor bedrijven

De AVG is streng voor bedrijven. De AVG dwingt bedrijven om de privacy van mensen te beschermen en niet zomaar alles met persoonsgegevens te doen wat ze maar willen.

Houden bedrijven en organisaties zich niet aan de AVG? Dan kunnen ze een boete krijgen tot wel 20 miljoen euro.

Wil jij een app of online game gaan gebruiken? Iets kopen in een webwinkel? Of een account aanmaken op sociale media? En moet je daarbij gegevens invullen? Dan heb je toestemming nodig van een van je ouders of verzorgers. Dit geldt tot je 16 jaar bent.

Het bedrijf moet controleren of je ouder of verzorger ook echt toestemming heeft gegeven. Dit moet het bedrijf doen door deze toestemming vast te leggen. Zonder toestemming mag het bedrijf jouw persoonsgegevens niet verzamelen en gebruiken.

Toestemming intrekken

Heb je toestemming gegeven, maar wil je dit niet meer? Dan kun je die toestemming altijd intrekken. Dat moet net zo makkelijk gaan als toestemming geven. Vanaf dat moment mag het bedrijf jouw persoonsgegevens niet meer verzamelen en gebruiken.

Je kunt je toestemming ook intrekken voor een deel van je gegevens. Bijvoorbeeld: je wilt een app nog wel blijven gebruiken, maar je wilt niet meer dat die app jouw locatie volgt. Dan kun je dat uitzetten.

Heb je een klacht over een bedrijf dat jouw persoonsgegevens gebruikt? Bijvoorbeeld omdat je denkt dat het niet mag wat het bedrijf met jouw gegevens doet? Of omdat je je privacyrechten wilde gebruiken, maar het bedrijf niet reageert of jouw verzoek weigert? Dan kan de Autoriteit Persoonsgegevens (AP) jou helpen.

Eerst laat je je klacht weten aan het bedrijf zelf. Heeft het bedrijf een functionaris gegevensbescherming (FG), dan kun je het beste contact opnemen met die FG. Kijk hiervoor op de website van het bedrijf.

Kom je er samen met het bedrijf niet uit? Dan kun je een privacyklacht indienen bij de AP.

Hoe doe je dit?

Ben je jonger dan 16 jaar en wil je een klacht indienen bij de AP? Dan heb je toestemming nodig van een van je ouders of verzorgers. Die toestemming moet je meesturen met je klacht. Je kunt ook een van je ouders of verzorgers vragen om namens jou de klacht in te dienen.

Wat moet de AP doen?

De AP neemt iedere klacht in behandeling. De manier waarop we dat doen, verschilt per klacht. Je krijgt altijd een reactie van de AP op je klacht.

Zie ook

• Welke privacyrechten heb je?

Je hebt recht op duidelijke informatie over wat een bedrijf met je persoonsgegevens gaat doen. En waarom. Zodat je zelf kunt beslissen of je dit wilt.

Check de privacyverklaring

Bedrijven geven deze informatie vaak via een online privacyverklaring. Het is belangrijk dat je die eerst leest voordat je bijvoorbeeld een app installeert.

Dat lijkt misschien veel moeite, maar het zou makkelijk moeten zijn. De privacyverklaring moet namelijk kort en simpel zijn. In taal die jij begrijpt. Zodat jij echt snapt wat het bedrijf met jouw persoonsgegevens doet.

Inhoud privacyverklaring

Het bedrijf moet in de privacyverklaring zetten:

• hoe je contact kunt opnemen met het bedrijf;
• waarvoor het bedrijf je gegevens verzamelt;
• of het bedrijf je gegevens aan andere bedrijven doorgeeft;
• hoe lang het bedrijf je gegevens bewaart;
• wat je privacyrechten zijn;
• hoe je je toestemming kunt intrekken;
• hoe je een klacht kunt indienen bij de Autoriteit Persoonsgegevens.

Tips

Kun je de privacyverklaring niet goed vinden? Mist er informatie? Of is de verklaring te lang en moeilijk? Denk er dan goed over na of je je gegevens wel met dat bedrijf wilt delen. Misschien zijn er andere bedrijven die dezelfde soort app, game etc. aanbieden en die wél eerlijk zijn over wat ze doen.

Let ook goed op of het bedrijf jouw gegevens doorverkoopt aan andere bedrijven. En zo ja, aan welke. Doet het bedrijf hier vaag over? Bijvoorbeeld door te zeggen dat het bedrijf gegevens doorverkoopt, maar niet aan wie? Vraag je dan af of je dat wel vertrouwt.

Welke gegevens heeft een bedrijf van jou? Kloppen die gegevens wel? Wat doet het bedrijf met jouw gegevens? En mag dat eigenlijk wel? Als je dit soort dingen wilt weten, heb je het recht aan een bedrijf te vragen om je gegevens in te zien.

Je hoeft niet te zeggen waarom je inzage wilt. Het bedrijf moet altijd antwoord geven. En mag dus niet geheimzinnig doen over welke gegevens het bedrijf van jou heeft, waar die vandaan komen en wat ermee gebeurt. Ook mag het bedrijf geen geld vragen voor inzage.

Hoe vraag je dit?

Als je jonger bent dan 16 jaar, kun je zelf geen inzage vragen. Een van je ouders (of verzorgers) moet dat namens jou doen. Vraag je ouder om contact op te nemen met het bedrijf.

Je ouder kan dit het beste schriftelijk doen. Dus door een e-mail of brief te sturen. Je ouder kan hiervoor de voorbeeldbrief inzage gebruiken.

Wat wil jij weten?

Je hebt recht op inzage in ál je persoonsgegevens. Maar dit kan heel veel zijn. Bedenk daarom van tevoren wat je precies wilt weten. En laat je ouder dit in de e-mail of brief aan het bedrijf zetten.

Wat moet het bedrijf doen?

Het bedrijf moet binnen 1 maand antwoord geven. Dat kan het bedrijf doen door een overzicht te geven van je persoonsgegevens. Verder moet het bedrijf laten weten hoe het jouw gegevens gebruikt.

Wat kun je verder doen?

Als je inzage hebt gekregen in je gegevens, kun je je andere privacyrechten gebruiken. Je kunt bijvoorbeeld aan het bedrijf vragen om je gegevens te wijzigen als die niet kloppen. Of om je gegevens te wissen.

Wat als het bedrijf weigert?

Reageert het bedrijf niet? Of niet op tijd? Of weigert het bedrijf jou inzage te geven in jouw gegevens? Dan kun je een klacht indienen bij de Autoriteit Persoonsgegevens.

Waar vind je meer informatie?

Wil je ouder of jijzelf meer weten over het recht op inzage? Bekijk dan het uitgebreide dossier Recht op inzage.

Heb je gemerkt dat de gegevens die een bedrijf van jou gebruikt niet kloppen? Bijvoorbeeld nadat je om inzage hebt gevraagd? Of blijken jouw gegevens niet compleet te zijn? Dan kun je het bedrijf vragen om je gegevens te verbeteren of aan te vullen.

Hoe vraag je dit?

Als je jonger bent dan 16 jaar, kun je dit niet zelf vragen. Een van je ouders (of verzorgers) moet dat namens jou doen. Vraag je ouder om contact op te nemen met het bedrijf.

Je ouder kan dit het beste schriftelijk doen. Dus door een e-mail of brief te sturen. Je ouder kan hiervoor de voorbeeldbrief rectificatie gebruiken.

Wat moet het bedrijf doen?

Het bedrijf moet binnen 1 maand antwoord geven. Besluit het bedrijf jouw gegevens te wijzigen of aan te vullen? Dan moet het bedrijf dit zo snel mogelijk doen. Het bedrijf mag hiervoor geen geld vragen.

Wat als het bedrijf weigert?

Reageert het bedrijf niet? Of niet op tijd? Of weigert het bedrijf jouw gegevens aan te passen of aan te vullen? Dan kun je een klacht indienen bij de Autoriteit Persoonsgegevens.

Waar vind ik meer informatie?

Wil je ouder of jijzelf meer weten over het recht om je gegevens te laten aanvullen of aanpassen? Bekijk dan het uitgebreide dossier Recht op rectificatie.

Heeft een bedrijf  geen goede reden (meer) om jouw gegevens te verwerken? Dan is het belangrijk dat dit bedrijf je gegevens wist. Jij hebt namelijk recht op vergetelheid. Dus dat het bedrijf jou ‘vergeet’.

Wist een bedrijf jouw gegevens niet uit zichzelf? Dan kun je aan het bedrijf vragen om jouw persoonsgegevens te verwijderen.

App of website

Ben je jonger dan 16 jaar en zijn je persoonsgegevens online verzameld? Bijvoorbeeld via een app of website? Dan moet het bedrijf altijd jouw gegevens verwijderen als jij dat wilt.

Soms niet alle gegevens

Let op: soms kun je niet ál je gegevens laten verwijderen. Bijvoorbeeld omdat een bedrijf of organisatie jouw gegevens een tijd moet bewaren van de wet.

Hoe vraag je dit?

Als je jonger bent dan 16 jaar, kun je niet zelf vragen om jouw gegevens te verwijderen. Een van je ouders (of verzorgers) moet dat namens jou doen. Vraag je ouder om contact op te nemen met het bedrijf.

Je ouder kan dit het beste schriftelijk doen. Dus door een e-mail of brief te sturen. Je ouder kan hiervoor de voorbeeldbrief gegevens wissen gebruiken.

Wat moet het bedrijf doen?

Het bedrijf moet binnen 1 maand antwoord geven. Besluit het bedrijf jouw gegevens te wissen? Dan moet het bedrijf dit zo snel mogelijk doen. Het bedrijf mag geen geld vragen om jouw gegevens te wissen.

Deelt het bedrijf jouw gegevens met andere bedrijven? Dan moet het bedrijven tegen deze andere bedrijven zeggen dat zij jouw gegevens ook moeten wissen.

Wat als het bedrijf weigert?

Reageert het bedrijf niet? Of niet op tijd? Of weigert het bedrijf jouw gegevens te wissen? Dan kun je een klacht indienen bij de Autoriteit Persoonsgegevens.

Waar vind ik meer informatie?

Wil je ouder of jijzelf meer weten over het recht om je gegevens te laten wissen? Bekijk dan het uitgebreide dossier Recht op vergetelheid.

Wil je de gegevens ontvangen die een bedrijf van jou heeft? Dat kan. Je hebt het recht om al je gegevens te krijgen. En op zo’n manier dat je de gegevens makkelijk kunt doorgeven aan een ander bedrijf. Bijvoorbeeld als je van de ene app of game wilt overstappen naar een andere. En je niet helemaal opnieuw wilt beginnen, dus je gegevens wilt meenemen.

Hoe vraag je dit?

Als je jonger bent dan 16 jaar, kun je dit niet zelf vragen. Een van je ouders (of verzorgers) moet dat namens jou doen. Vraag je ouder om contact op te nemen met het bedrijf.

Je ouder kan dit het beste schriftelijk doen. Dus door een e-mail of brief te sturen. Je ouder kan hiervoor de voorbeeldbrief gegevens overdragen gebruiken.

Wat moet het bedrijf doen?

Het bedrijf moet binnen 1 maand antwoord geven. Besluit het bedrijf jouw gegevens over te dragen? Dan moet het bedrijf dit zo snel mogelijk doen. Het bedrijf mag geen geld vragen om jouw gegevens over te dragen.

Wat als het bedrijf weigert?

Reageert het bedrijf niet? Of niet op tijd? Of weigert het bedrijf jouw gegevens over te dragen? Dan kun je een klacht indienen bij de Autoriteit Persoonsgegevens.

Waar vind je meer informatie?

Wil je ouder of jijzelf meer weten over het recht om je gegevens te laten overdragen? Bekijk dan het uitgebreide dossier Recht op dataportabiliteit.