Medisch dossier

Ja, dat mag. Zorgverleners zijn namelijk wettelijk verplicht om een dossier te maken over de behandeling van een patiënt. Ook mogen zorgverleners uw medische gegevens verwerken als dit nodig is om u goed te kunnen behandelen of verzorgen.

De zorginstelling, zoals uw ziekenhuis, hoeft u daarom niet eerst om toestemming te vragen om uw medische gegevens op te nemen in een digitaal dossier.

Medische gegevens delen

Uw zorgverlener hoeft u ook niet om toestemming te vragen om gegevens uit uw dossier te delen met degenen die rechtstreeks betrokken zijn bij uw behandeling.

Tenzij uw zorgverlener een elektronisch uitwisselingssysteem gebruikt om uw gegevens te delen. Zie verder: Mag mijn zorgverlener mijn medisch dossier (digitaal) delen met andere zorgverleners?

Ja, dat mag. Uw zorgverlener hoeft u hiervoor niet eerst om toestemming te vragen. Maar deelt uw zorgverlener uw gegevens via een elektronisch uitwisselingssysteem? Dan is wél uw uitdrukkelijke toestemming nodig.

Medische gegevens delen

Uw zorgverlener mag gegevens uit uw medisch dossier delen met degenen die rechtstreeks betrokken zijn bij uw behandeling. Dit kunnen zowel andere zorgverleners zijn als bijvoorbeeld secretaresses of financieel medewerkers.

Maar uw gegevens mogen alleen worden gedeeld voor zover dit noodzakelijk is voor de werkzaamheden van deze medewerkers. Ook moeten deze medewerkers een geheimhoudingsplicht hebben.

Uw zorgverlener stuurt in deze situatie gericht gegevens naar één of enkele ontvangers. Bijvoorbeeld via e-mail. Het initiatief om gegevens te delen ligt dus bij uw zorgverlener.

Elektronisch uitwisselingssysteem

Het is een andere situatie als uw zorgverlener een elektronisch uitwisselingssysteem gebruikt om gegevens te delen. In dat geval stelt uw zorgverlener uw medisch dossier open voor andere zorgverleners. Die kunnen dan uw dossier raadplegen, mocht dat nodig zijn. Van te voren staat niet vast wie uiteindelijk uw gegevens zullen inzien.

Uw gegevens delen via een elektronisch uitwisselingssysteem mag alleen als u hiervoor expliciet toestemming heeft gegeven. Uw zorgverlener is verplicht om u hierover te informeren. En om u vervolgens te vragen of u het goed vindt dat andere zorgverleners (die u behandelen) uw medische gegevens via het elektronisch uitwisselingssysteem kunnen inzien.

Landelijk Schakelpunt (LSP)

Huisartsenpraktijken, apotheken en instellingen (bijvoorbeeld een ziekenhuis) kunnen aansluiten op het Landelijk Schakelpunt (LSP) om medische gegevens uit te wisselen. Zij mogen dit alleen doen als u hiervoor expliciet toestemming heeft gegeven. Voor meer informatie, zie de website Volgjezorg.

Vaker toestemming geven

Er zijn meerdere elektronische systemen om gegevens uit te wisselen. Er is dus niet één landelijk systeem. Daardoor kan het gebeuren dat u op meerdere plekken de vraag krijgt of u toestemming wilt geven. Bijvoorbeeld bij uw huisarts en bij het ziekenhuis, als dit ziekenhuis een ander systeem gebruikt dan uw huisarts.

De hoofdregel is dat een zorgverlener uw medisch dossier 20 jaar moet bewaren. Te rekenen vanaf het tijdstip waarop de laatste wijziging in het dossier heeft plaatsgevonden. Dit is bepaald in de Wet op de geneeskundige behandelingsovereenkomst (WGBO). Maar soms moet uw dossier langer of juist korter worden bewaard.

Langer bewaren

Uw medisch dossier moet langer worden bewaard dan 20 jaar als:

• er een andere wettelijke bewaartermijn is;
• dit noodzakelijk is voor goede hulpverlening;
• de gegevens van groot belang zijn voor iemand anders.

Zie verder: Wanneer blijft mijn medisch dossier langer bewaard dan 20 jaar?

Korter bewaren

Voor medische gegevens die niet onder de WGBO vallen, zoals verpleging en verzorging door de thuiszorg, geldt de algemene regel dat persoonsgegevens niet langer worden bewaard dan noodzakelijk is.

Uw medisch dossier moet langer worden bewaard dan 20 jaar als er een andere wettelijke bewaartermijn is, als dit noodzakelijk is voor goede hulpverlening of als de gegevens van groot belang zijn voor iemand anders.

Andere wettelijke bewaartermijn

Academische ziekenhuizen moeten bepaalde documenten, zoals het operatieverslag en de ontslagbrief, bewaren tot 115 jaar na de geboortedatum van de patiënt. Dat komt omdat op deze gegevens de Archiefwet van toepassing is.

Een ander voorbeeld is dat medische gegevens van psychiatrische patiënten die gedwongen zijn opgenomen minimaal tot 5 jaar na hun ontslag bewaard moeten blijven. Deze bewaartermijn komt voort uit het Besluit Patiëntendossier Bopz.

Noodzakelijk voor goede hulpverlening

Uw zorgverlener kan uw medisch dossier langer bewaren dan 20 jaar als dat nodig is om u goede zorg te blijven bieden. Bijvoorbeeld als u een chronische aandoening heeft.

De arts kan dan alle gegevens over de langdurige of terugkerende behandeling bewaren. Uw ziektegeschiedenis blijft zo compleet. U kunt ook zelf aan uw arts vragen om (delen van) uw medisch dossier langer te bewaren dan 20 jaar. 

Van belang voor anderen

Soms kan uw medisch dossier langer dan 20 jaar worden bewaard vanwege het belang van iemand anders.

Bijvoorbeeld als de gegevens van belang zijn voor anderen, zoals uw kinderen als u een bepaalde erfelijke ziekte heeft. Of als u een procedure heeft aangespannen tegen uw zorgverlener en deze de gegevens nodig heeft voor zijn verweer.

Verandert u van huisarts, dan draagt uw oude huisarts uw medisch dossier over aan uw nieuwe huisarts als u hiertegen geen bezwaar heeft. Uw oude huisarts moet ervoor zorgen dat uw medisch dossier veilig terechtkomt bij uw nieuwe huisarts.

Gegevens in uw medisch dossier

Vóór de overdracht moet uw oude huisarts zijn persoonlijke werkaantekeningen uit uw medisch dossier verwijderen. Uw oude huisarts kan u daarnaast de mogelijkheid bieden om een eigen verklaring aan uw medisch dossier toe te voegen. Ook kunt u uw oude huisarts vragen om uw medisch dossier of een deel daarvan te vernietigen.

Bewaren medisch dossier

Uw medisch dossier moet volgens de wet 20 jaar bewaard blijven. Draagt uw oude huisarts uw medisch dossier over, dan gaat de bewaarplicht voor uw medisch dossier over op uw nieuwe huisarts.

Wilt u niet dat uw oude huisarts uw medisch dossier overdraagt? Dan blijft het dossier nog 20 jaar bewaard bij uw oude huisarts.

Ja. U heeft recht op inzage in uw medisch dossier. Bijvoorbeeld om röntgenfoto’s, diagnoses en operatieverslagen te bekijken. Ook heeft u het recht om te weten wie er in uw dossier heeft gekeken (logging).

Sinds 1 juli 2020 heeft u bovendien het recht om die medische gegevens elektronisch in te zien en recht op een elektronisch afschrift. Dat geldt ook voor de gegevens die uw zorgaanbieder met andere zorgaanbieders deelt via een elektronisch uitwisselingssysteem.

Uitzondering recht op inzage

Verzoekt u om toegang tot uw medisch dossier? Maar schaadt dat de privacy van een ander? Dan mag uw zorgaanbieder weigeren om u inzage te geven in een bepaald gedeelte van het dossier en/of in bepaalde logging-gegevens.

Uw zorgaanbieder moet dan wel kunnen aantonen dat dat het geval is. Ook moet het belang van de privacy van de ander daarbij zwaarder wegen dan het belang van de patiënt.

Inzage in medisch dossier kind of familielid

Wilt u inzage in het medisch dossier van uw kind of familielid? Zie dan:

• Kan ik het medisch dossier van mijn kind inzien of laten vernietigen?
• Kan ik het medisch dossier van mijn (overleden) familielid inzien?
• Kan ik het medisch dossier van mijn wilsonbekwame familielid inzien?

Ja. Sinds 1 juli 2020 heeft u recht op elektronische inzage en een elektronisch afschrift van uw medisch dossier.

Normaal gesproken heeft u alleen recht op een elektronisch afschrift van uw persoonsgegevens wanneer dit voor een organisatie mogelijk is. Ook moet u uw verzoek om inzage dan elektronisch hebben ingediend.

In de zorg is dit anders geregeld. Bij het recht op inzage in medische gegevens geldt dat u altíjd recht heeft op elektronische inzage.

Uw zorgaanbieder mag zelf bepalen hoe hij of zij de gegevens elektronisch deelt. Dit kan bijvoorbeeld via een patiëntportaal. Het uitgangspunt is dat het veilig moet gebeuren.

Ja. U heeft het recht om te weten wie er in uw medisch dossier heeft gekeken (logging). 

Per 1 juli 2020 mag u bovendien een elektronisch afschrift van de logging eisen met daarin:

• een overzicht van wie bepaalde informatie in het elektronisch uitwisselingssysteem beschikbaar heeft gesteld en op welke datum
• wie informatie heeft ingezien of opgevraagd en op welke datum.

Ja, u heeft het recht om correctie te vragen van de persoonsgegevens in uw medisch dossier.

Uw recht op correctie is geregeld in zowel de Algemene verordening gegevensbescherming (AVG) als de Wet op de geneeskundige behandelovereenkomst (WGBO).

Welke gegevens wel en niet

Let op: u kunt alleen feitelijke gegevens laten verbeteren, zoals fouten in uw naam of geboortedatum. Bent u het niet eens met indrukken, meningen of conclusies van uw zorgverlener? Dan kunt u deze niet laten corrigeren.

Recht op aanvulling

Maar u kunt in dat geval wel altijd een aanvullende verklaring aan uw medisch dossier laten toevoegen. Dit recht op aanvulling heeft u op grond van de AVG en de WGBO.

Medisch dossier kind corrigeren

Wilt u niet uw eigen medisch dossier, maar dat van uw kind laten corrigeren? Zie dan: Kan ik het medisch dossier van mijn kind laten corrigeren?

Nee, het recht om vergeten te worden geldt in principe niet voor medische dossiers. Maar u mag als patiënt wel aan uw zorgverlener vragen om gegevens uit uw medisch dossier te verwijderen.

In Nederland zijn de regels voor het bewaren van medische dossiers opgenomen in de Wet op de geneeskundige behandelovereenkomst (WGBO). Hierin is bepaald dat zorgverleners uw medisch dossiers 20 jaar moeten bewaren.

Gegevens vernietigen

Maar deze wet regelt ook dat u het recht heeft om uw zorgverlener te vragen om uw gegevens eerder te vernietigen. Uw zorgverlener moet daaraan gehoor geven, tenzij een bepaald voorschrift of specifieke wet bepaalt dat de gegevens bewaard moeten worden.

Bijvoorbeeld vanwege het belang van iemand anders. Of omdat de gegevens nodig zijn voor het leveren van zorg.

Reactie op verzoek

Heeft u gevraagd om vernietiging van uw medisch dossier? Dan moet uw zorgverlener zo snel mogelijk, in ieder geval binnen een maand, aan dit verzoek voldoen. Gaat het om een ingewikkeld verzoek? Of zijn er veel aanvragen? Dan kan uw zorgverlener deze periode verlengen met 2 maanden. Uw zorgverlener moet u daar wel binnen een maand over informeren. 

Wanneer uw zorgverlener het verzoek afwijst, moet hij u laten weten waarom. Het liefst schriftelijk.

Recht op vergetelheid

In de Algemene verordening gegevensbescherming (AVG) is het recht op vergetelheid opgenomen. Dit recht houdt in dat organisaties in een aantal gevallen persoonsgegevens moeten wissen als een betrokkene (diegene van wie de organisatie gegevens verwerkt) erom vraagt.

Maar de AVG biedt ook ruimte aan nationale wetgeving. Onder meer om uitzonderingen op het recht op vergetelheid te regelen.

Vernieting medische dossier kind

Wilt u niet uw eigen medisch dossier, maar dat van uw kind laten vernietigen? Zie dan: Kan ik het medisch dossier van mijn kind inzien of laten vernietigen?

Het recht op dataportabiliteit is een nieuw recht onder de Algemene verordening gegevensbescherming (AVG). Dit recht houdt in dat u persoonsgegevens mag meenemen en overdragen aan een andere (zorg)aanbieder. Het recht op dataportabiliteit geldt voor een deel van de gegevens in uw medisch dossier.

Welke gegevens wel

De persoonsgegevens die u zelf actief en bewust heeft verstrekt, vallen onder het recht op dataportabiliteit. Dat geldt ook voor de gegevens die u indirect heeft verstrekt door het gebruik van een dienst of een apparaat. Bijvoorbeeld de gegevens die uw pacemaker of bloedrukmeter genereert.

Welke gegevens niet

Staan er gegevens in uw medisch dossier die niet direct door u zijn verstrekt? Of indirect door het gebruik van een dienst of een apparaat? Dan vallen deze gegevens niet onder het recht op dataportabiliteit. Het recht op dataportabiliteit geldt bijvoorbeeld niet voor de conclusies, diagnoses, vermoedens of behandelplannen die uw zorgverlener vaststelt op basis van de door u verstrekte gegevens.

Heeft u een vraag of een klacht? Bijvoorbeeld omdat u vindt dat uw zorgverlener uw verzoek om inzage in uw medisch dossier ten onrechte heeft afgewezen? Bespreek uw vraag of klacht dan eerst met uw zorgverlener.

Komt u er niet uit?

Bent u niet tevreden over de uitkomst van het gesprek? Of wilt u geen gesprek aangaan? Dan zijn er verschillende manieren waarop u een klacht kunt indienen over uw zorgverlener.

Is uw kind jonger dan 12 jaar? Dan heeft u het recht om inzage te vragen in het medisch dossier van uw kind. En om te vragen om (bepaalde delen van) het dossier te vernietigen. Bij een kind van 12 jaar of ouder gelden andere regels.

Kind van 12, 13, 14 of 15 jaar

Is uw kind tussen de 12 en 16 jaar? Dan heeft u als ouder en kind samen het recht om inzage of vernietiging te vragen.

Uw kind kan bezwaar maken tegen uw verzoek. Ook kan uw kind zelf een verzoek doen. In deze twee situaties beoordeelt de zorgverlener of uw kind zo’n beslissing genoeg kan overzien.

Kind 16 jaar of ouder

Is uw kind 16 jaar of ouder? Dan heeft uw kind alleen zelf recht op inzage of vernietiging. Uw kind kan u eventueel wel schriftelijk toestemming geven (machtigen) om een verzoek te doen.

DD JGZ

Wilt u het digitaal dossier jeugdgezondheidszorg (DD JGZ) van uw kind inzien of laten vernietigen? Daarvoor gelden dezelfde regels.

Zie verder

• Kan mijn verzoek om inzage of vernietiging worden geweigerd?

Ja, soms mag een zorgverlener uw verzoek om inzage in of vernietiging van het medisch dossier van uw kind weigeren. Ten eerste mag dit als u niet het gezag heeft over uw kind. Ook mag de zorgverlener weigeren als voldoen aan uw verzoek in strijd is met goed hulpverlenerschap. Bijvoorbeeld als inzage niet in het belang van het kind is.

Gezag over een kind

Meestal hebben ouders samen het gezag over hun kind, ook na een echtscheiding. Maar heeft een zorgverlener een goede reden om hieraan te twijfelen? Dan moet deze in het gezagsregister nagaan welke ouder gezag heeft over het kind.

Heeft u geen gezag over uw kind, dan heeft u geen recht op inzage in of vernietiging van het medisch dossier. Wel heeft u recht op informatie over uw kind.

Meer info over het recht op informatie over uw kind vindt u in de 'Wegwijzer: Toestemming en informatie bij behandeling van minderjarigen' op www.knmg.nl

Ja, dat kan als uw kind jonger is dan 16 jaar. U heeft dan op grond van de Algemene verordening gegevensbescherming (AVG) het recht om correctie te vragen.

Kind 16 jaar of ouder

Is uw kind 16 jaar of ouder? Dan kan uw kind alleen zelf om correctie vragen.

Welke gegevens wel en niet

Let op: u kunt alleen feitelijke gegevens laten verbeteren, zoals fouten in de naam of geboortedatum van uw kind.

Bent u het niet eens met indrukken, meningen of conclusies van de zorgverlener? Dan kunt u deze niet laten corrigeren.

Recht op aanvulling

Maar u kunt in dat geval wel altijd een aanvullende verklaring aan het medisch dossier van uw kind laten toevoegen.

Is uw kind jonger dan 12 jaar, dan doet u dit. Bij een kind tussen de 12 en 16 jaar doen uw kind en u dit samen. Wanneer uw kind 16 jaar of ouder is, kan uw kind dit alleen zelf doen.

DD JGZ

Wilt u het digitaal dossier jeugdgezondheidszorg (DD JGZ) van uw kind laten corrigeren? Daarvoor gelden dezelfde regels.

Dit hangt er onder meer van af of uw familielid (boven de 16 jaar) in leven of overleden is. Voor deze situaties gelden verschillende regels.

Inzage medisch dossier levend familielid

U kunt het medisch dossier van een levend familielid alleen inzien als deze hiervoor schriftelijk toestemming heeft gegeven.

Is uw familielid wilsonbekwaam? Dan heeft u alleen recht op inzage als u de (wettelijk) vertegenwoordiger bent van uw familielid.

Inzage medisch dossier overleden familielid

Is uw familielid overleden, dan heeft u in principe geen recht op inzage. U kunt wel inzage krijgen in (een aantal) medische gegevens als de overledene hiervoor toestemming heeft gegeven.
 
U kunt ook inzage krijgen als u kunt aantonen daar een zwaarwegend belang bij te hebben. En er redelijkerwijs van kan worden uitgegaan dat uw overleden familielid geen bezwaar zou hebben gehad. Hiervan is bijvoorbeeld sprake als u een procedure wilt aanspannen tegen de  zorgverlener of als u informatie wilt krijgen over een erfelijke aandoening.

U heeft recht op inzage van het medisch dossier als u de (wettelijk) vertegenwoordiger van uw familielid bent. Ook heeft u dan het recht om aanvulling of vernietiging te vragen. Om correctie van het medisch dossier kunt u alleen vragen als u de door de rechter benoemde mentor of curator bent.

(Wettelijk) vertegenwoordiger

Patiënten die niet in staat zijn tot een redelijke waardering van hun belangen, worden vertegenwoordigd door een wettelijk vertegenwoordiger. Dit is een door de rechter benoemde mentor of curator.

Is er geen wettelijk vertegenwoordiger benoemd? Dan kunt u als vertegenwoordiger optreden als u echtgenoot, partner, ouder, kind, broer of zus bent van de patiënt.

Familieleden die niet de (wettelijk) vertegenwoordiger van de patiënt zijn, hebben geen recht op inzage, aanvulling of vernietiging.

Rechten van wettelijk vertegenwoordiger

Als wettelijk vertegenwoordiger heeft u het recht om inzage, correctie, aanvulling of vernietiging te vragen van het medisch dossier van uw familielid. U heeft deze rechten op grond van de Wet op de geneeskundige behandelovereenkomst (WGBO).

Rechten van vertegenwoordiger

Als vertegenwoordiger heeft u het recht om inzage, aanvulling of vernietiging te vragen van het medisch dossier van uw familielid. U heeft niet het recht op correctie te vragen. Dat heeft alleen een wettelijk vertegenwoordiger (door de rechter benoemde mentor of curator).

Het recht om correctie te vragen van de (persoons)gegevens in een medisch dossier is niet geregeld in de WGBO, maar in de Algemene verordening gegevensbescherming (AVG). Hierin staat dat alleen de wettelijk vertegenwoordiger het correctierecht heeft, niet de vertegenwoordiger.

Alle kinderen van 0 tot 19 jaar krijgen jeugdgezondheidszorg aangeboden. Eerst via het consultatiebureau, later via de schoolarts. Elk kind krijgt hierbij een digitaal dossier jeugdgezondheidszorg (DD JGZ). In het DD JGZ staan gegevens over de gezondheid en ontwikkeling van het kind.

Het DD JGZ is een medisch dossier, waarop zowel de AVG als de WGBO van toepassing zijn. Voor het DD JGZ geldt daarom het medisch beroepsgeheim.

Het DD JGZ wordt alleen gebruikt door een arts, verpleegkundige of assistente van de jeugdgezondheidszorg waar het kind zorg bij krijgt. Het dossier is dus niet toegankelijk voor huisartsen, ziekenhuizen, scholen, gemeenten, jeugdzorg, politie, justitie of andere personen en instanties.

De gegevens in het digitaal dossier jeugdgezondheidszorg (DD JGZ) van uw kind vallen onder het medisch beroepsgeheim. Daardoor hebben alleen de zorgverleners die betrokken zijn bij de behandeling van uw kind toegang tot het DD JGZ.

Het digitaal dossier jeugdgezondheidszorg (DD JGZ) is een medisch dossier. Daarom gelden bij het DD JGZ dezelfde regels voor inzage in of vernietiging van het dossier. 

Het digitaal dossier jeugdgezondheidszorg (DD JGZ) is een medisch dossier. Daarom gelden bij het DD JGZ dezelfde regels voor correctie van gegevens in het dossier.