Wetsvoorstel registratie sekswerkers dreigt averechts te werken
De Autoriteit Persoonsgegevens (AP) heeft bezwaar tegen een wetsvoorstel voor het registreren van sekswerkers. Het risico bestaat dat het voorstel de positie van kwetsbare sekswerkers juist verslechtert. Bovendien kan het voorstel leiden tot grote verschillen tussen gemeenten, die in de praktijk mede invulling moeten geven aan het beleid voor sekswerk. De AP adviseert daarom het wetsvoorstel niet door te zetten, tenzij het beter wordt onderbouwd.
Het kabinet wil met het voorstel voor de Wet gemeentelijk toezicht seksbedrijven dat gemeenten seksbedrijven kunnen verplichten om persoonlijke gegevens van sekswerkers te registreren. Deze informatie zou gemeenten beter zicht geven op de seksbranche. En bijvoorbeeld helpen om mensenhandel tegen te gaan.
Averechts effect
Maar in de praktijk dreigt het tegenovergestelde te gebeuren, namelijk dat sekswerkers – uit vrees voor registratie en verlies van privacy – de ongereguleerde branche opzoeken. Daar vallen zij mogelijk nog verder buiten het zicht van instanties. En kunnen zij juist gemakkelijker slachtoffer worden van uitbuiting en andere misstanden, waaronder mensenhandel.
Het wetsvoorstel gaat niet in op dit dreigende averechtse effect. De wetgever is dat wel verplicht, onder meer vanuit het Handvest van de Grondrechten van de Europese Unie en de Algemene verordening gegevensbescherming (AVG).
Mensenhandel
"Het kan toch niet zijn dat sekswerkers straks misschien slechter af zijn, nota bene door beleid van de overheid?", zegt AP-vicevoorzitter Monique Verdier. "Als sekswerkers zich door de registratie van hun gegevens genoodzaakt voelen om de ongereguleerde branche in te gaan, kunnen zij in onveilige situaties terechtkomen. Zelfs tot mensenhandel aan toe. Het wetsvoorstel dreigt dus zijn doel voorbij te schieten."
"Kortom, het kabinet moet beter duidelijk maken hoe dit wetsvoorstel sekswerkers gaat helpen. En wat het kabinet gaat doen om averechtse effecten te voorkomen. Of in elk geval te beperken", aldus Verdier.
Verwarring bij gemeenten
Daar komt bij dat gemeenten, volgens het voorstel, straks ieder voor zich moeten beoordelen of de inbreuk op de privacy door registratie noodzakelijk is. Of dat zij de positie van sekswerkers ook op een andere manieren kunnen bereiken. Hierover kunnen verschillen ontstaan tussen gemeenten. Dat pleit ervoor om op centraal niveau, dus in de wet zelf, duidelijkheid te verschaffen.
Verdier: "In de praktijk kan er verwarring ontstaan, waarbij de ene gemeente wel denkt sekswerkers te mogen registreren en de andere niet. Het kabinet moet gemeenten meer helderheid bieden."
Vergunningplicht
Dit is overigens de tweede keer dat de AP wijst op een mogelijk averechts effect van wetgeving over sekswerkers. In 2020 adviseerde de AP over de Wet regulering sekswerk en de daarin voorgestelde vergunningplicht voor sekswerkers.
De AP merkte op dat die plicht ertoe kan leiden dat sekswerkers aan de slag gaan in de niet-vergunde branche, waar zij buiten beeld dreigen te verdwijnen. De AP adviseerde daarom om het wetsvoorstel beter te onderbouwen. Dit is echter onvoldoende gebeurd. Het bezwaar tegen dat wetsvoorstel blijft daarom staan.
Verdier: "Beide wetsvoorstellen maken onvoldoende duidelijk hoe mogelijke negatieve effecten voor sekswerkers worden voorkomen. De wetgever moet daarom opnieuw naar de voorstellen kijken. Uiteindelijk draait het om een veilige werkomgeving voor sekswerkers."
